
“Ekmek bulamazlarsa pasta yesinler” Diyen Kadın Fransa Kraliçesi Marie Antoinette
Fransa Kraliçesi meşhur Marie Antoinette, hemen hemen hepimizin ilkokul
sıralarından beri kulaklarına çalınan meşhur “Ekmek bulamazlarsa pasta
yesinler” sözünü bundan tam 236 sene önce söylemedi. Aslında bu cümlenin
yalnızca kuruluş tarihi değil varlığı da şüpheli.
18. yüzyıl Avrupası’nda ekonomik sıkıntılar, kıtlıklar, kıtanın dört bir
yanını sarmışken, Fransa da bu sıkıntılardan nasibini alıyordu. Pek
tabii ki Fransız Kralı ve sarayındaki kimseler bu sıkıntılardan çok
fazla etkilenmezken halkın büyük bir çoğunluğunun evine ekmek
götüremediği kara yıllar yaşanmaktaydı. İşte tam da bugünlerde Fransız
halkının yaşadığı sıkıntılar sonucunda “ekmek bulamıyoruz” diyerek isyan
etmesine bir asil prensesin –ki bu prenses çoğunlukla günümüze kadar
Marie Antoinette olarak anlatılagelmiştir- “Ekmek bulamıyorlarsa pasta
yesinler” diyerek cevap verdiğini Jean-Jacques Rousseau İtiraflar adlı
kitabında anlatmıştır.
Gelgelelim, Kraliçe Marie Antoinette’in bu sözü söylediğine dair bir
kanıt dahi yoktur ki hangi gün söylediğini bilebilelim. Zaten Rousseau
da kitabında Antoinette’in adını vermez. Rosseau’nun “Great Princess”
diye Antoinette’ı ima ettiğini düşünenlerin bakması gereken bir nokta da
kitabın yazımının bitirildiği tarihtir. Kitap her ne kadar 1780’lerde
yayımlansa da yazımı 1765 yılında tamamlanmıştır. Bunu göz önünde
bulundurduğumuz zaman, Marie Antoinette bırakın kraliçe olmayı, Rousseau
kitabın ilk altı cildini tamamladığında sadece 9 yaşında küçük bir
çocuktur. Bu nedenle böyle bir şey söylemiş olması da mümkün değildir.
Neresinden tutmaya çalışsan elinde kalan bir konu sonuç olarak. Bırakın
söylendiği tarihi ve günü, kimin söylediği hatta gerçekten böyle bir
şeyin söylenip söylenmediğini bile bilemiyoruz. Ancak tarih hakkında en
naif tanımıyla mitler yaratmanın keyifli yanı ağır basmış olacak ki
zavallı Kraliçe Marie Antoinette halkına karşı duyarsızlığı ile cihana
nam saldı.